Emir Cabiroğlu 11A

 Ahmet, kör olduğunu bildiği Mehmet’in bir uçuruma doğru yürüdüğünü görüyor; ama ondan hoşlanmadığı için aşağıya yuvarlanmasına göz yumuyor. Bu, cinayet sayılır mı?

Bence bu durum doğrudan bir cinayet olarak değerlendirilemez. Çünkü ortada aktif bir eylem, yani öldürmeye yönelik fiziksel bir müdahale yoktur. Düşünsene, önünde sevmediğin biri duruyor ve uçurumun kenarında, düşmek üzere. Üstelik kendi başının çaresine bakmasını engelleyen bir rahatsızlığı da var. Sen bunu biliyorsun ama yine de ona yardım etmiyorsun. Sonuçta o kişi düşüp ölürse, bu olay ahlaki açıdan son derece yanlış olsa da, kanuna göre genellikle “cinayet” olarak görülmez.

Ahmet’in cinayet işlemiş sayılması için Mehmet’e karşı bir eylemde bulunması gerekir; örneğin onu itmesi, vurması ya da fiziksel bir şekilde ölümüne sebep olması. Buradaki durum ise eylemsizlik, yani bilerek hiçbir şey yapmamaktır. Ancak bazı durumlarda bu eylemsizlik bile suç sayılabilir. Örneğin Ahmet’in, Mehmet’i koruma veya kurtarma yükümlülüğü olsaydı, yani bu konuda yasal bir sorumluluğu bulunsaydı, o zaman durum değişebilirdi.

Savcılar böyle bir olayı büyük ihtimalle “kasıtlı eylemsizlik” veya “ihmali davranışla kasten öldürme” kapsamında değerlendirmeye çalışabilir. Çünkü Ahmet, orada bulunmasına rağmen bilinçli olarak yardım etmemiştir. “Zaten ben olmasam da ölecekti,” düşüncesi, onu tamamen sorumluluktan kurtarmaz.

Yine de hukuk açısından bakıldığında, bir kişiyi sevmemek ya da ondan nefret etmek, kurtarma zorunluluğu doğurmaz. Bu yüzden Ahmet’in davranışı, ahlaken yanlış olsa da, çoğu durumda hukuken cinayet sayılmaz. Fakat bu olay insanın vicdanında farklı yankılar uyandırır. Belki de bazen suç işlemek sadece bir eylemle değil, hiçbir şey yapmamayı seçmekle de mümkün olur. Mehmet’in kör olması ise, toplumun gözünde Ahmet’i daha suçlu gibi gösterebilir; çünkü bu durumda mağdurun savunmasızlığı belirgindir.

Sonuç olarak, bu olayda teknik olarak “cinayet” denmesi hukuken zordur. Ahmet belki daha hafif bir ceza alır, hatta hiç ceza almayabilir. Ama o, hayatının geri kalanında vicdan azabıyla yaşar. Çünkü vicdan, kanundan çok daha sert bir yargıçtır. Ahmet, Mehmet’i değil; aslında kendi insanlığını o uçurumdan aşağıya bırakmıştır. Bu yüzden bazen hiçbir şey yapmamak bile, en sessiz ama en acımasız cinayet olabilir.

                                                                                     Emir Cabiroğlu 11/A 773